Ο Σόλων, που εκλέχτηκε Άρχων το 594 π.Χ. για τη μεταρρύθμιση του πολιτεύματος, κατανόησε αμέσως το μέγεθος και την οξύτητα των προβλημάτων, και είδε καθαρά ότι η τραγική κατάσταση των φτωχών αγροτών και των ακτημόνων ήταν μια εκρηκτική ύλη, που είχε σωρευτεί στα θεμέλια της πολιτείας, έτοιμη να εκραγεί. Γι’ αυτό αναγκάστηκε να πάρει ριζοσπαστικά μέτρα: Ακύρωσε τα χρέη στο δημόσιο και στους ιδιώτες, κατάργησε τον δανεισμό με σωματική εγγύηση, απελευθέρωσε όλους όσοι είχαν γίνει δούλοι για χρέη, και αμνήστευσε ορισμένα αδικήματα που είχαν στερήσει σε πολίτες τα πολιτικά τους δικαιώματα. Τα μέτρα αυτά ονομάστηκαν "σεισάχθεια", δηλαδή απελευθέρωση από το βάρος.
Ο Σόλων αναγνώρισε ως πολίτες όλους τους Αθηναίους Ιωνικής καταγωγής και τους χώρισε σε τέσσερις κοινωνικές τάξεις, ανάλογα με το ετήσιο εισόδημα τους από τη γη. Δύο τάξεις για τους ευγενείς, τους "Πεντακοσιομέδιμνους" και τους "Ιππείς", και δύο τάξεις για τον λαό, τους "Ζευγίτες" και τους "Θήτες". Στους Ζευγίτες ανήκαν οι μεσαίοι Αθηναίοι και στους Θήτες οι φτωχοί και ακτήμονες.
Ο καθορισμός της περιουσίας, με βάση το ετήσιο εισόδημα που προέρχεται μόνο από τη γη, έγινε για να παραμείνει η εξουσία στα χέρια των ευγενών, γιατί αυτοί ήταν κάτοχοι της γης.
Στο πολίτευμα του Σόλωνα, μόνον οι Αθηναίοι ιωνικής καταγωγής που ήταν γραμμένοι σε φυλές, φατρίες και γένη θα είχαν πολιτικά δικαιώματα και θα μετείχαν στην εκκλησία του δήμου και στα δικαστήρια της Ηλιαίας. Την κυβερνητική εξουσία θα ασκούσαν οι εννέα άρχοντες, που θα προέρχονταν υποχρεωτικά από την πρώτη τάξη των ευγενών (τους Πεντακοσιομέδιμνους) και την εποπτεία του πολιτεύματος θα είχε η Βουλή του Αρείου Πάγου, τα μέλη της οποίας ανήκαν όλα στην ίδια τάξη. Με τη μεταρρύθμιση του Σόλωνα η πολιτική εξουσία παρέμεινε εξ ολοκλήρου στα χέρια των μεγάλων γαιοκτημόνων ευγενών.
Η παραχώρηση πολιτικών δικαιωμάτων στους φτωχούς δεν υπαγορεύτηκε από δημοκρατική διάθεση, αλλά από την ανάγκη να κατευνάσει την εχθρότητα των λαϊκών τάξεων προς τους πλούσιους ευγενείς. Γιατί, όπως λέει ο Αριστοτέλης: Είναι επίφοβο να μην παραχωρείται και στους φτωχούς το δικαίωμα να μετέχουν της εξουσίας, γιατί όταν οι πολλοί είναι στερημένοι πολιτικών δικαιωμάτων και φτωχοί, αναγκαστικά η πολιτεία είναι γεμάτη από εχθρούς. Υπολείπεται λοιπόν ότι πρέπει να μετέχουν και αυτοί στην εκκλησία του δήμου και τα δικαστήρια (τοῦ βουλεύειν καὶ κρίνειν). Για τούτο ακριβώς και ο Σόλων και μερικοί από τους άλλους νομοθέτες παρέχουν μεν στον λαό το δικαίωμα συμμετοχής στις αρχαιρεσίες και τον έλεγχο των αρχόντων, δεν επιτρέπουν όμως σε κανέναν ατομικά να ασκήσει εξουσία, αν προέρχεται από το πλήθος.[1]
Για να αποτρέψει τον κίνδυνο να περιέλθει ο έλεγχος της νομοθετικής εξουσίας στον λαό, δημιούργησε τη Βουλή των Τετρακοσίων με σκοπό να ελέγχει τα εισαγόμενα για συζήτηση στην εκκλησία του δήμου θέματα. Τα μέλη της Βουλής αυτής θα προέρχονταν από τις δύο τάξεις των ευγενών.
Ο Πλούταρχος, στο βίο του Σόλωνα, λέει πως:
Επειδή έβλεπε τον λαό να το παίρνει απάνω του και να αποθρασύνεται μετά την άφεση των χρεών, έκανε και δεύτερη Βουλή (η πρώτη, του Αρείου Πάγου) διαλέγοντας εκατό άνδρες από κάθε φυλή. Σε αυτούς ανέθεσε να γνωματεύουν από πριν για τα νομοσχέδια που θα περνούσαν από την εκκλησία του δήμου και τίποτα να μην αφήνουν να περνάει, χωρίς προηγουμένως αυτοί να το εξετάσουν και να πουν τη γνώμη τους. Όσο για τον Άρειο Πάγο, τον όρισε επιτηρητή σε όλα και φρουρό της δικαιοσύνης, γιατί νόμιζε πως η πολιτεία, έχοντας δύο Βουλές και μοιάζοντας έτσι σαν να έχει αράξει με δύο άγκυρες, πολύ λιγότερο θα αναταραζόταν και ο λαός θα ηρεμούσε.